Stefan Prvovenčani
Stefan Prvovenčani je 1196.godine došao na presto kao veliki župan. U Srpskom narodu je poznat kao Sveti Kralj, a i jedna je od krsnih slava.
1202.godine je zbačen sa vlasti, da bi se krajem 1204.godine vratio na presto. Sa Evdokijom je imao Radosava i Komnina, a sa drugom ženom, kojom se 1204. oženio i kojoj ne znamo ime, imao je dva sina: Vladislava i Predislava. Sa Anom, kćerkom mletačkog dužda Enrika Dandola se oženio 1207.godine i imao je Uroša i kćerku Renijeru.
Od njega počinje kraljevska grana Nemanjića. Sava je posle svojega uzvođenja na tron Srpske Arhiepiskopije, krunisao Stefana za kralja na državnom saboru u Žiči, na Spasovdan 1220.godine, i otada se Stefan potpisivao kao „prvovenčani“ kralj.
Zlatni prsten Stefana Prvovenčanog – riznica manastira Studenice 
Na samrti se zamonašio i dobio ime Simeon. Upokojio se u septembru 1228.godine. Njegov spomen Srpska Crkva praznuje 24.septembra/7.oktobra. Kult Svetog Stefana Prvovenčanog je naročito negovan u vreme vladavine Karađorđevića i Obrenovića, čak je na Karađorđevoj zastavi postojao njegov lik sa natpisom – Sveti Stefan, Prvovenčani Kralj srpski.
Krunisanje velikog župana u kralja je moralo da se izvrši prema vizantijskom obredu. Po starom običaju Patrijarh je u crkvi Svete Sofije osvećivao carsku odoru i krunu, i onda krunu polagao na glavu novome caru. Krajem 10.veka obred krunisanja uveličan je polaganjem nas glavu novoovenčavanog cara desnice Svetoga Preteče i Krstitelja Gospodnjeg Jovana, koja je 956.godine preneta iz Antiohije u Carigrad, da se njome „posvećuju“ carevi“. Po vizantijskim kanonima, za ovenčanje prvog srpskog kralja bile su potrebne Pretečina desnica za posvećivanje i stema, venac, za krunisanje. Budući da i najmanji deo jedne svetinje poseduje blagodatnu silu celine, Sveti Sava je možda još u Nikeji od cara i Patrijarha dobio njen delić. U Žičkoj povelji se na spisku svetinja koje se čuvaju u riznici navode – „svete čestice i od desnice Svetog Krstitelja Jovana koje položi na teme Gospodnje…“ Stema je morala da bude darovana carem, a na glavu velikog župana je mogao da je stavi u Arhiepiskop Srpski. Prvovenčani kralj Stefan postao je samostalni vladar, samodržac sa prvorodstvenim naslednim rpavom, koji je vizantijskom caru priznavao vodeće mesto u svetskoj jerarhiji vladara. (po Ljubomiru S. Stevoviću)
SVETI SAVA – PRINC I PROSVETITELJ
Priredio: Nikola Marojević
Ovde se možete se podsetiti prethodnih delova:
Uvodni deo: SVETI SAVA – PRINC I PROSVETITELJ