Srpska pravoslavna crkva nakon najradosnijeg hrišćanskog praznika Božića i Sabora Presvete Bogorodice, danas proslavlja Svetog prvomučenika i arhiđakona Stefana koji je važio i za zaštitnika loze Nemanjića. Sveti Stefan je prvi hrišćanin koji je stradao za Gospoda, pa se zato i naziva Prvomučenikom. Uvek se slavi 9. januara, a pošto je to uvek treći dan Božića, to je i prva krsna slava u godini, koju slavi veliki broj pravoslavnih Hrišćana.
Srodnik apostola Pavla, Jevrejin koji je živeo u grčkim oblastima Rimskog carstva,Stefan je bio prvi od sedam đakona, koje su apostoli rukopoložili i postavili na službu oko pomaganja sirotinje i naroda u Jerusalimu.
Njegovo stradanje desilo se godinu dana nakon silaska Duha Svetoga na apostole, odnosno iste godine kada se Gospod Isus Hristos vazneo na nebo. Stradao je kao i Isus, jer je lažno optužen, uhapšen i osuđen da huli na Boga i Mojsija. Razjarena masa ljudi kamenovala ga je i tako je postao prvomučenik.
Njegove poslednje reči su bile: „Gospode, ne uračunaj im greh ovaj“. To se dogodilo 27. decembra po starom, odnosno 9. januara po novom kalendaru, kada praznično obeležavamo sećanje na Svetog prvomučenika i arhiđakona Stefana. Mošti Svetog prvomučenika Stefana su pronađene blizu Jerusalima 415. godine.
Postoji veliki broj narodnih običaja vezanih za današnji dan. Najrasprostranjeniji je onaj da se tog dana iznosi božićna slama iz kuće. Pažljivo pometena slama se nije bacala, jer se verovalo u njenu plodotvornu moć, pa je stavljana radi podsticanja roda i napredovanja u drveće voćaka, u pčelinjak ili privredne zgrade.
Svetom Stefanu posvećeno je preko 40 hramova u Srbiji i veoma je poštovan kako među Srbima tako u među svim pravoslavnim hrišćanima.
Izvor: Vranjska plus