Grip je najučestalija bolest organa za disanje kod ljudi. Izaziva ga virus gripa, tipovi A i B. Tip A uzrokuje bolest u svim uzrasnim grupama sa različitom težinom kliničke slike.
Odgovoran je za pojavu epidemija i pandemija. Tip B dovodi do obolevanja u mlađem uzrastu, uglavnom sa blažom kliničkom slikom. Dva antigena u virusu tipa A sklona su izmenama i mutacijama, posebno sa virusima gripa koji cirkulišu u populaciji ptica i sisara, dovodeći do stvaranja novih podtipova za osetljivu populaciju ljudi. Takva poslednja velika izmena se desila 2009. godine u pandemiji AH1N1.
Kako se grip prenosi?
Virus gripa se prenosi sa zaražene na osetljivu osobu kapljičnim putem, direktnim kontaktom i indirektnim kontaktom preko sveže kontaminiranih predmeta s obzirom da može satima da preživi u spoljašnjoj sredini, posebno u uslovima niske temperature i niske vlažnosti.
Koji su simptomi gripa?
Tipična bolest se karakteriše iznenadnim porastom temperature, bolovima u mišićima, gušoboljom i neproduktivnim kašljem. Naknadno dolazi do curenja iz nosa, glavobolje, osetljivosti na svetlost. Ovakva klinička slika se ne razvija kod svake inficirane osobe.
Osobe koje su prethodno bile izložene virusu (kroz prirodnu infekciju ili vakcinaciju) imaju manje šanse da razviju tešku kliničku sliku bolesti.
Koliko je grip ozbiljna bolest?
Grip je veoma ozbiljna bolest, mada mnogi ljudi misle da je grip samo prehlada. On može dovesti do teških komplikacija koje zahtevaju bolničko lečenje, a u nekim slučajevima i do smrtnog ishoda.
Svake godine od gripa oboli oko 30 odsto populacije na globalnom nivou, 3–5 miliona razvije tešku kliničku sliku koja zahteva hospitalizaciju, a 250–650 hiljada ljudi umre od posledica ove bolesti.
Od gripa mogu da obole osobe u svim uzrasnim grupama. U posebnom riziku od komplikacija su stariji od 65 godina života, mala deca, osobe sa hroničnim poremećajima zdravlja bez obzira na uzrast, osobe sa oslabljenim imunitetom i trudnice.
Koje su najčešće komplikacije gripa?
Najučestalija komplikacija gripa je bakterijsko zapaljenje pluća. Virusno zapaljenje pluća je ređe, ali ima veću smrtnost. Moguće su komplikacije i na ostalim delovima disajnih puteva, kao i od strane kardiovaskularnog i drugih sistema. Rejov sindrom je komplikacija koja se javlja kod dece i povezana je sa primenom aspirina za snižavanje povišene temperature i smanjenje bola.
Koji je najbolji način za sprečavanje gripa?
Najbezbediji i najefikasniji način individualne i kolektivne zaštite od gripa je vakcinacija svake sezone.
Da li postoje i druge mere za sprečavanje gripa?
Vakcinacijom se prevenira obolevanje, komplikacije, bolničko lečenje i smrtni ishodi. Postoje i opšte preventivne mere koje pomažu u sprečavanju širenja virusa gripa, kao što su:
- Pokrivanje nosa i usta maramicom tokom kašljanja i kijanja nakon čega se maramica odlaže u kantu.
- Pranje ruku vodom i sapunom, posebno nakon kašljanja i kijanja. Ukoliko voda nije dostupna, za dezinfekciju ruku se može upotrebiti sredstvo na bazi alkohola.
- Izbegavanje kontakta sa bolesnim osobama.
- U slučaju obolevanja potrebno je ostati kod kuće i ne ostvarivati kontakte sa drugim ljudima.
- Ne dodirivati rukama oči, nos i usta, jer se virus na taj način najlakše i najčešće prenosi.
Danas.rs